Instafood — znaczenie mediów społecznościowych dla naszych nawyków żywieniowych

Za pomocą hashtagu #food na Instagramie można znaleźć ponad 450 milionów zdjęć. Po wpisaniu hashtagu #jedzenie — ponad 1 mln. Zdjęcia kulinarne to jeden z filarów treści na Instagramie, obok selfie i zdjęć natury. Aplikacja dała światu instagramowe jedzenie i instagramowe restauracje, łatwo dostępne przepisy o różnym stopniu trudności oraz blogi kulinarne. Jak więc Instagram wpłynął na nasz stosunek do jedzenia i preferencji smakowych?
​

Zdjęcia a postrzeganie smaku jedzenia 

 “Ale fajnie to wygląda! Muszę wrzucić zdjęcie na Instagram!” - jak często wpadamy na taki pomysł lub słyszymy to od znajomych? We współczesnych czasach nie ma nic dziwnego w tym, że bierzemy się do spożycia posiłku dopiero po kilku minutach robienia zdjęć. Zjawisko fotografowania jedzenia do mediów społecznościowych jest tak rozpowszechnione, że został nawet wymyślony termin — “foodstagramming”.

Być może, nie korzystając z Instagrama, ani nie oglądając zdjęć jedzenia w mediach społecznościowych tracimy coś ważnego, a być może unikamy efektów niepożądanych? Proponujemy przyjrzeć się temu z perspektywy naukowej.

Skupienie uwagi na jedzeniu

Ostatnie badania sugerują, że zrobienie zdjęcia przed jedzeniem może poprawić smak posiłku zarówno w przypadku zdrowej żywności, jak i mniej korzystnej dla naszego organizmu. Kiedy robimy zdjęcie, odraczamy spożywanie posiłku, choćby chwilowo. Nie jest to jednak aktywność bezrefleksyjna — staramy się, aby każde zdjęcie wyglądało jak najlepiej! Na krótki czas wracamy ze swoich myśli w świat teraźniejszy, wybieramy najlepszą perspektywę dla zdjęcia — robimy je tak, żeby nam się podobało. Skupia to naszą uwagę na przyjemnych aspektach zbliżającego się doświadczenia, sprawiając większe zaangażowanie w proces konsumpcji.

Warto zwrócić uwagę na to, że tylko krótkie odroczenie wywoływało istotny pozytywny efekt na postrzeganie smaku jedzenia. Możliwie zatem, że najlepszym pomysłem jest odłożenie redagowania zdjęcia i publikowania na Instagramie do zakończenia spożywania posiłku.
​

Zdjęcie: Canva

Wpływ społeczny

Ciekawe jest to, że w przypadku spożywania zdrowego jedzenia, wpływ na pozytywną ocenę smaku i postawę wobec jedzenia ma nie tylko robienie zdjęcia, ale także przeczytanie artykułu o tym, że coraz większa liczba osób w ostatnim czasie trzyma się zasad zdrowego odżywiania się. Jesteśmy skłonni oceniać, że zdrowe jedzenie smakuje nam bardziej, kiedy myślimy o nim jako o społecznie akceptowanym.

Podobny mechanizm ma miejsce w przypadku korzystania z mediów społecznościowych — kiedy widzimy, jak inni publikują zdjęcia owoców i warzyw, zdrowe jedzenie staje się dla nas bardziej pożądanym. Chcemy być częścią tej grupy, więc … wrzucamy zdjęcie swojego smoothie z jarmużu na Instagram! Wierzymy, że zdrowe odżywianie jest przyjemne i chcemy podzielić się tym przekonaniem ze znajomymi.

Warto jednak uważać na to, że wpływ mediów społecznościowych rozprzestrzenia się na każdy typ jedzenia, niezależnie od liczby kalorii. Zdjęcia innych, spożywających mniej zdrową żywność, może również służyć dowodem przyzwolenia społecznego — “Jeśli mój znajomy je pizzę w nocy, to ja też mogę”. Ten efekt działa i w drugą stronę: kiedy dzielimy się zdjęciami zdrowej żywności z innymi, pokazujemy, co jest dla nas wartością.
​

Instagram jako grupa wsparcia

​Wsparcie społeczne to jeden z powodów, dla których warto udostępniać zdjęcia kulinarne. Przykładem może być to, że niektórzy ludzie używają swoich profili na Instagramie do śledzenia własnych nawyków żywieniowych, np. jako dziennik żywności. Media społecznościowe są również często wykorzystane jako narzędzie wspomagające powrót do zdrowego trybu życia podczas leczenia zaburzeń odżywiania się.

Pomaga to z jednej strony w planowaniu posiłków, podtrzymaniu dziennej normy kalorii, identyfikowaniu zdrowych (i mniej zdrowych) produktów. Z drugiej zaś strony daje możliwość otrzymania wsparcia emocjonalnego od innych osób, a także jest pewnym rodzajem obietnicy społecznej, co może pomóc osiągnąć postawione cele.
​

Autorka:  Daryna Rubanets
​

Źródła:

• Andersen, T., Byrne, D. V., & Wang, Q. J. (2021). How Digital Food Affects Our Analog Lives: The Impact of Food Photography on Healthy Eating Behavior. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.634261 
• Coary, S., & Poor, M. (2016). How Consumer-Generated Images Shape Important Consumption Outcomes in the Food Domain. Journal of Consumer Marketing, 33, 1-8. https://doi.org/10.1108/JCM-02-2015-1337 
• ​Kornell, N. (2016). Foodstagramming Rhymes With Cramming (Food in Your Mouth). https://www.psychologytoday.com/us/blog/everybody-is-stupid-except-you/201606/foodstagramming-rhymes-cramming-food-in-your-mouth

​