Zdrowe nawyki w czasie Bożego Narodzenia

Święta często stanowią dla nas moment w roku, gdy odchodzimy od postanowień związanych ze zdrowym trybem życia i „pozwalamy sobie na więcej”. Chcemy cieszyć się potrawami, towarzystwem innych osób i chwilami odpoczynku – to zupełnie normalne. Jak pogodzić zdrowe nawyki ze świąteczną atmosferą? Odpowiedź znajdujemy w badaniach naukowych.
​

„Poświąteczne kilogramy”

Dane wskazują, że dorosły przybiera przeciętnie 0,4-0,9 kg masy ciała w trakcie okresu świątecznego. To w sumie niewiele, ale część tej „nadwyżki” zazwyczaj zostaje z nami na lata. Jeśli co roku przytyjemy pół kilograma w czasie Bożego Narodzenia, to w ciągu dziesięciu lat uzbiera się aż 5 kg.

Do najczęstszych powodów tycia podczas świąt należą:

• Wydłużony czas spożywania zwiększonej ilości kalorii. Niektóre badania pokazują, że jednego dnia podczas Bożego Narodzenia, dorośli spożywają nawet 6000 kalorii dziennie – trzykrotnie więcej, niż przeciętne zapotrzebowanie. Co więcej, przerwa świąteczna w szkole lub urlop od pracy sprawiają, że świąteczne ucztowanie rozciąga się na kilka lub nawet kilkanaście dni.
• Spotkania towarzyskie, które są związane ze spożywaniem większych porcji, piciem alkoholu, dostępem do dużej ilości potraw oraz mniejszą kontrolą nad tym, co jemy.
• Chęć odpoczynku od pracy lub szkoły, co skutkuje wydłużeniem czasu spędzanego w pozycji siedzącej lub leżącej.
  

Z drugiej strony, każdy z nas chce odpocząć, spotkać się z bliskimi i spróbować świątecznych potraw. Badacze z Uniwersytetu w Birmingham postanowili wypróbować łagodnej formy wsparcia dla osób, które chcą zadbać o zdrowe nawyki w trakcie świąt.
​

Proste sposoby

Podczas świąt już samo utrzymanie masy ciała może być sukcesem. Nie warto narzucać sobie zbyt restrykcyjnych celów związanych z odchudzaniem. Z takiego założenia wyszli naukowcy – ich celem było wsparcie uczestników badania, by utrzymali dotychczasową masę ciała lub przytyli nie więcej niż 0,5 kg.

Grupa, która wzięła udział w interwencji, otrzymała materiały zachęcające do regularnego monitorowania masy ciała, strategii dotyczących utrzymania masy ciała w trakcie świąt, a także informacje dotyczące ilości aktywności fizycznej, która jest potrzebna do zbalansowania nadmiaru kalorii pochodzącego ze świątecznych potraw. Uczestnicy nie byli poza tym żaden sposób kontrolowani w trakcie Bożego Narodzenia, a przekazane materiały miały stanowić motywację do świadomego i zdrowego spędzania świąt.
​

Pozytywne rezultaty

Okazało się, że tak podstawowe wsparcie pozytywnie wpłynęło na uczestników i zapobiegło przybieraniu „świątecznych kilogramów”. Ludzie chętniej monitorowali swoją masę ciała w trakcie przerwy świątecznej i bardziej świadomie dokonywali wyborów żywieniowych.

Nie każdy z nas może jednak otrzymać takie wsparcie, jak uczestnicy opisywanych badań. Jak, w takim razie, przygotować się do Bożego Narodzenia i spędzić je w zdrowy sposób? Dobre efekty może przynieść obserwowanie masy ciała w trakcie świąt, dokonywanie świadomych wyborów i równoważenie nadmiaru kalorii przez aktywność fizyczną. Warto również samodzielnie poszukać rzetelnych informacji na temat zdrowego odżywiania w trakcie Bożego Narodzenia, np. na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.

Wesołych Świąt!
​

Autorka: Iga Palacz

Źródło: Mason, F., Farley, A., Pallan, M., Sitch, A., Easter, C., & Daley, A. J. (2018). Effectiveness of a brief behavioural intervention to prevent weight gain over the Christmas holiday period: Randomised controlled trial. BMJ, 363, k4867. https://doi.org/10.1136/bmj.k4867
​
​

Weź udział